Economie en ruimtelijke ordening, ze gaan hand in hand. Milieu en landbouw ook. Bovendien is landbouw, en fruitteelt in het bijzonder, een strategische economische activiteit voor onze streek. Met het juiste beleid versterken ze elkaar. Verkeerde beslissingen op het ene domein kunnen desastreuze gevolgen hebben voor het andere.

- Een goede mix van handel, werken, ontspanning en wonen versterkt de lokale economie.

- De beslissing om wonen toe te laten op de begane grond in de winkelstraten van Tongeren is de definitieve doodsteek van het winkelcentrum.

- Het laten verdwijnen van de Eburonenhal als thuisbasis voor recreatieve sport doet het aantal passanten verminderen, en daarmee daalt opnieuw het cliënteel voor de handelaars. 
- Biodiversiteit helpt de land- en tuinbouw, maar door uitbreiding van natuurgebied op kostbare landbouwgrond kunnen de geschenken van de natuur niet benut worden voor ecologische landbouw.

Het economisch loket, een one-stop shop voor ondernemers en bedrijven

We willen de diensten economie en ruimtelijke ordening nauwer laten samenwerken. Samen ondersteunen ze een economisch loket waar ondernemingen advies per sector kunnen bekomen.

De lokale overheid vormt de schakel tussen de federale en Vlaamse overheden en ondernemers en bedrijven in deze tijden van complexe regelgeving. Naast handel, horeca, kinderopvang en KMOs gaat er ook speciale aandacht naar landbouw.

Als een investeerder zich in Tongeren-Borgloon wil vestigen of een bedrijf wil uitbreiden, moet de administratie in staat zijn om vakkundig advies te verstrekken, bijv op gebied van mogelijke locaties, premies, regelgeving...

Ruimteplan Tongeren-Borgloon 2050

Een integraal beleidsplan voor het gebruik van de ruimte op lange termijn biedt zekerheid aan ondernemingen en trekt investeringen aan. Een integraal ruimteplan zorgt voor een logisch en optimaal gebruik van de ruimte om de noden voor wonen, werken, vrije tijd, natuur, landbouw te beantwoorden en op elkaar af te stellen en zorgt voor een goed aansluitend mobiliteitsplan. In onze omgeving zien we hoe de provincie en gemeenten zulke ruimtelijke beleidsplannen opstellen. Vanuit zo een integraal ruimteplan wordt uitgevoerd door middel van RUP’s, die beter op elkaar afgestemd zijn.

De nood aan bijkomende KMO zones en industrieterreinen in Borgloon en Tongeren is hoog waardoor we op korte termijn op zoek willen gaan naar bijkomende ruimte om te ondernemen.

“It’s the economy, stupid!”

James Carville, politiek strateeg onder VS president Bill Clinton

Een welvarende samenleving begint met een goed draaiende economie, een bruisende stad met een goed draaiend handelscentrum.

Voor N-VA is de heropleving van de winkelcentra van Tongeren en Borgloon een topprioriteit.

Vanaf 2025 vormen de twee steden Tongeren en Borgloon samen één fusiegemeente. Twee steden, elk met hun eigenheid en hun rol in onze regio. Een tandem met Tongeren als centrumstad voor Oost-Haspengouw, en Borgloon als lokaal handelscentrum in het midden van Haspengouw. Voor een dagje shoppen ga je naar Tongeren. Voor alle dagdagelijkse benodigdheden kan je terecht in Borgloon, gemakkelijk en dichtbij.

Tongeren, winkelstad

Tongeren als centrumstad, daar zijn we vandaag mijlenver vanaf. Dat kan ook niet in één legislatuur gerealiseerd worden. De elementen voor een centrumstad zijn wel aanwezig, maar het zijn slechts schimmen uit het verleden. Een gevolg van jarenlange verwaarlozing: het ene na de andere lege winkelpand, verouderde woningen, een verloederde stationsbuurt, parkings die niet meer toegankelijk zijn… In deze legislatuur willen we deze elementen aanpakken, het algemeen stadsbeeld verbeteren om zo wonen in de stad aantrekkelijk te maken en de lokale economie een boost te geven.

Handelscentra over het hele land staan onder druk. Er wordt dan al gauw met een beschuldigende vinger naar e-commerce gewezen. Terwijl nogal wat inwoners van Tongeren en Borgloon graag elders gaan shoppen. Winkelcentra trekken klanten aan als winkelen er gemakkelijk en aangenaam is en met een ruim en gevarieerd aanbod, zodat je er zeker van bent dat je zal vinden wat je zoekt.

Gemakkelijk en gratis parkeren is een belangrijke factor bij het winkelen. Een winkelcentrum moet beschikken over voldoende parkeerplaatsen en goed bereikbaar zijn. Dit is een belangrijke reden waarom consumenten T-Forum verkiezen boven de binnenstad. De bovengrondse parking in de Clarissenstraat wordt terug in gebruik genomen. Elk gezin in Tongeren en Borgloon krijgt jaarlijks 100u gratis parkeren. Ook een goed parkeergeleidingssysteem helpt mensen om gemakkelijk parking te vinden.

De structurele leegstand (meer dan 3 jaar) is meer dan verdubbeld ten opzichte van 10 jaar geleden. De verloedering die dit met zich meebrengt heeft een negatieve uitstraling op Tongeren. Nochtans is de leegstandstaks overgeheveld naar het gemeentelijk niveau en dit is een krachtig instrument om de leegstand aan te pakken. Het huidige bestuur heeft het nagelaten om hiervan gebruik te maken. Met N-VA in het bestuur zal de leegstandstaks consequent geïnd worden om eigenaars aan te zetten hun panden te renoveren. Deze inkomsten gaan naar premies voor gevelrenovatie om eigenaars aan te moedigen hun panden op te knappen.

Veel winkeliers halen aan dat er een gebrek is aan grote winkelruimtes in Tongeren. Dit is nodig om alle koopwaren te kunnen etaleren zodat er een goede rotatie van de voorraad is. Zoniet, gaan winkels ten onder. Daarom willen we het vergemakkelijken om aangrenzende panden samen te voegen.

Tenslotte heeft Tongeren een toeristische erkenning om 40 zondagen per jaar koopzondagen te organiseren. Hier kan meer gebruik van gemaakt worden. Door meer open te zijn wanneer mensen tijd hebben om te gaan winkelen, kan de rentabiliteit van de winkels verhoogd worden.

Potentiële investeerders vragen vaak naar het aantal passanten om te weten of Tongeren een goede vestigingsplaats is. Om nieuwe winkels aan te trekken, willen we het aantal passanten in het winkelcentrum gaan tellen. Dit is ook voor het stadsbestuur een goede indicator om de effectiviteit van het beleid te monitoren. Ook met vestigingspremies wordt ingezet om de opstart van nieuwe winkels en kleine ambachten aan te moedigen.

In vitale steden vind je een toegankelijk, aantrekkelijk en gevarieerd aanbod op vlak van wonen, voorzieningen, ontspanning, horeca, cultuur, bedrijvigheid en detailhandel. Deze mix leidt tot een concentratie van mensen, van beweging en daarmee ook beleving. Daarom willen we in de komende legislatuur bedrijvigheid, sport en wonen terug naar de stad halen.

Wonen boven de winkels willen we stimuleren met renovatiepremies of premies om een aparte ingang te installeren. Er zijn succesverhalen van Vlaamse steden waar bouwpromotoren premies ontvingen voor de renovatie van appartementen boven winkels in ruil voor een plafond op de verkoopprijs. Op deze manier vangen we 2 vliegen in één klap: de winkelstraten zien er mooier uit en de stad kan betaalbare kwaliteitsvolle woningen in de stad aanbieden.

Er is de laatste jaren vooral ingezet op een aantal grote projecten, om het toerisme te verhogen. In de volgende legislatuur moet de prioriteit gaan naar het algemeen stadsbeeld. Straten en pleinen worden opgeknapt. Groen in de stad is rustgevend. Vandaar dat het aanwezige groen zichtbaar gemaakt moet worden. Natuurgebieden aan de rand van de stad worden gevrijwaard. Dat is ook goed voor het toerisme én voor de inwoners.

De stationsbuurt van Tongeren moet dringend onder handen genomen worden. De stationsbuurt is bij uitstek geschikt om kantoorruimten onder te brengen. Ook Julianus zou kunnen omgevormd worden tot een office center, of een gezondheidscentrum met een huisartsenpraktijk zou meer dan welkom zijn.

Om het leven in de stad aantrekkelijk te maken, moet je dichtbij een sport en vrije tijd aanbod hebben. Vandaag moet de Tongenaar om te sporten zijn auto nemen en naar Mal of Tongeren-Oost rijden. Met de afbraak van de Eburonenhal verdwijnt de thuisbasis van vele recreatieve sportclubs, waaronder het seniorenturnen. Hiervoor moet een alternatieve locatie aan de rand van de stad voorzien worden. (zie ook Sport en Cultuur).

Veel panden in de stad zijn verouderd en beantwoorden niet meer aan de hedendaagse energienormen. Vaak is het goedkoper om zulke woningen af te breken dan om te renoveren. Tongeren en Borgloon zijn historische steden met karaktervolle panden. Deze unieke sfeer koesteren we. Daarom pleiten we voor een beeldkwaliteitsplan voor beide steden om te voorkomen dat het karakter van de stad verloren gaat en om een temporisering van bepaalde winkels te voorzien.

Borgloon terug op de kaart zetten als handelscentrum

Het aanbod van supermarkten op het grondgebied van Borgloon is er het afgelopen decennium flink op vooruit gegaan. Het voedingsaanbod is op peil. Er zijn ook een aantal mooie eetgelegenheden in het centrum bij gekomen. Maar daarnaast is het centrum van Borgloon op sterven na dood. Er zijn te weinig winkels in Borgloon en hierdoor verliest Borgloon haar aantrekkingskracht en uitstraling als stad. Nochtans is het aantal inwoners in Borgloon fors toegenomen, dus het potentieel is er. De inwoners van Borgloon moeten nu met de auto kilometers rijden voor de dagdagelijkse benodigdheden voor het huishouden.

De ontwikkeling van een handelscentrum begint met winkels met een assortiment dat complementair is met dat van de bestaande supermarkten: onderhoudsproducten, keukenbenodigdheden, courante doe-het-zelf benodigdheden en verzorgingsproducten. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan een drogisterij (type Kruidvat), een non-food warenhuis (type HEMA) of een parfumerie (type Paris XL), weliswaar op maat van een kleinere gemeente. Hierdoor krijg je een ruim aanbod van producten die iedereen elke dag nodig heeft. Dit trekt inwoners naar het centrum voor de wekelijkse inkopen.

De vraag is waar deze winkels het beste komen. Er zijn een aantal factoren die belangrijk zijn voor de keuze van de winkelgebieden:er is al een kern van winkels aanwezig

• er is bedrijvigheid die voor voldoende passanten zorgt
• bereikbaarheid
• er is voldoende nabijgelegen parking, en
• er is plaats voor winkels die groot genoeg zijn

Al deze factoren vinden we terug bij de invalswegen naar het centrum, en daarom lenen zij zich het beste om te ontwikkelen als winkelgebied:

• Graethempoort
  Er is hier al een supermarkt, een drankenhandel en een bakker. Het rusthuis, de bank en de apotheek zorgen voor de nodige passanten. Klanten kunnen parkeren langs de weg, aan de Nieuwesteenweg en het Graaf Lodewijk Plein. Er zijn een aantal grote panden die kunnen omgevormd worden tot winkelruimte.
• Tongersesteenweg
  Ook hier vinden we een bakker en een nabijgelegen apotheek en superette. Er is parkeergelegenheid langs de weg en de sporthal en school zorgen voor heel wat passanten. Er zijn een aantal grote handelspanden die al heel lang leeg staan. De uitstraling van Borgloon zou er flink op vooruit gaan als deze zouden worden ingevuld.

Hierna kan het aanbod in het historisch centrum verder verruimd worden met speciaalzaken, kledingzaken en kleine ambachten (schoenmaker, slager, hersteldienst). Maar zonder deze basis kunnen zij moeilijk overleven. Ook nieuwe winkels in Borgloon kunnen rekenen op een vestigingspremie.

De toeristische troeven van Borgloon liggen op en rond het Speelhof met de Odulphuskerk, de Burchtgracht, De Groote Mot, het Kanunnikenhuis, het Grevenhuis en de Klappoel. Het Speelhof is vandaag een niet geoptimaliseerde oppervlakte. Het plein heeft veel meer te bieden voor markten, evenementen en toeristische activiteiten. Samen met de omliggende straten, willen we het Speelhof opknappen en ontwikkelen als trekpleister voor de eigen inwoners en toeristen met aantrekkelijke horecazaken en bijhorende terrassen waar het aangenaam vertoeven is. Zo staat het gebouw van de bibliotheek in het zicht van de Burchtgracht, een van de mooiste punten van Borgloon. Er zijn tal van alternatieve locaties om de bibliotheek onder te brengen. De straten en de stoepen in het centrum vormen een valgevaar voor oudere en minder mobiele mensen en moeten dringend onder handen genomen worden.

Het aantal parkeerplaatsen in het centrum kan uitgebreid worden door optimaler gebruik te maken van de beschikbare ruimte. Er zijn best wel een aantal parkings maar ze zijn niet altijd goed bekend. Daarom worden met borden aan parkeergeleiding gedaan. Gratis parkeren in Borgloon blijft behouden.

Samenwerking tussen stadsbestuur en handelaars verbeteren

Wie beter dan de winkeliers zelf weet het beste wat er nodig is om succesvol een winkel uit te baten. Daarom willen we het handelsoverleg herwaarderen en ondersteunen. Het handelsoverleg wordt opgenomen in het besluitvormingsproces en adviezen moeten formeel beantwoord worden.

Openbaar vervoer ondersteunt de handelscentra

Er wordt met De Lijn samengewerkt om inwoners van de dorpen vlot met het openbaar vervoer naar de centra te laten komen. Deelwagens kunnen door de handelaars ingezet worden om oudere en minder mobiele inwoners tot voor de deur te brengen en retouches aan huis af te leveren. Op deze manier wil N-VA duurzame en aantrekkelijke mobiliteit realiseren voor iedereen.

Authentieke dorpskernen

Alhoewel Haspengouw minder dichtbevolkt is dan elders in Vlaanderen, geldt ook hier dat vrije ruimte schaars is en hiermee doordacht moet worden omgegaan. Om vrije ruimte te bewaren, pleiten we voor woonverdichting in de bestaande stads- en dorpskernen. Vrije ruimte aansnijden om een nieuwe woonwijk neer te poten in een dorp verstoort de eigenheid van een dorp en het uitzicht en hier verzetten we ons tegen.

De tijd dat elk dorp nog een bakker, een slager en een winkeltje had, ligt helaas al lang achter ons. Hierdoor dreigen onze kerkdorpen in slaapdorpen te veranderen. Het is belangrijk dat er in elk dorp een ontmoetingsruimte voor de inwoners is. Dit kan een parochiezaal zijn, een sportlokaal, een school die haar ruimte vrijgeeft voor activiteiten of een kerk die herbestemd wordt als ontmoetingsplaats. In het programma over Burger en Fusie leggen we uit hoe we dorpsactiviteiten willen stimuleren.

Inventarisatie van gemeentelijke eigendommen

Er zijn recent heel wat landbouwgronden van de stad Tongeren verkocht om de stadskas te spijzen. In de volgende legislatuur willen we een inventaris aanleggen van alle eigendommen van de Tongeren en Borgloon. Heel wat eigendommen liggen ook buiten onze gemeenten. Het is beter om deze eerst te verkopen of te ruilen met andere gemeenten voor eigendommen in onze gemeenten. De eigendommen binnen de gemeente dienen beter als hefboom voor het beleid.

Landbouw, biodiversiteit en bescherming tegen klimaatopwarming

Decennia geleden waren boerderijen gemengde bedrijven. Boeren hielden koeien, schapen, varkens en kippen, bewerkten akkers om de dieren van voedsel te voorzien en deden zelfs nog aan fruit. Sinds de jaren 1970 werden landbouwers aangemoedigd om zich te specialiseren in een bepaalde teelt. Dankzij de kennis van onze landbouwers en door de unieke bodemkwaliteit en het microklimaat in onze streek, zijn onze landbouwproducten vandaag van een wereldklasse. Haspengouw is dé fruitstreek van Europa en vind je onze appels en peren tot in het verre China. Door de klimaatverandering zal deze positie alleen nog maar verstevigd worden. Het is bovendien dankzij de gunstige ligging en de rijke bodem dat er in onze streek met beperkt gebruik van bemesting en pesticiden aan fruitteelt kan worden gedaan. Het is dus zeer belangrijk om de landbouwgronden in onze streek te vrijwaren.

Maar we kunnen niet ontkennen dat de gespecialiseerde landbouw een negatieve impact heeft op de biodiversiteit. Het ecosysteem is een kettingproces waarbij alle schakels in balans moeten worden gehouden. Verdwijnt één schakel dat heeft dat gevolgen voor de rest van de keten en ontstaan plagen. Zo zorgen bijvoorbeeld muizen, hamsters en konijnen voor een goede verluchting van de bodem, wat gunstig is voor micro-organismen die zorgen voor een vruchtbare grond, waardoor minder bemesting nodig is. Teveel knaagdieren vernietigen de planten. Kleine roofdieren zoals dassen, vossen en buizerds houden de knaagdierenpopulatie onder controle.

Net zoals wij, mensen, ons voor onze dagelijkse behoeften naar andere steden of gebieden begeven, kunnen deze dieren enkel overleven als ze zich kunnen verplaatsen tussen de verschillende natuurgebieden. De leefwereld van de mensen en die van de dieren zijn met elkaar vervlochten. Elke hebben we onze eigen leefgebieden die met wegen met elkaar verbonden zijn.

Als gemeentebestuur willen we ons steentje bijdragen om de biodiversiteit te beschermen. We willen dit doen samen met de landbouwexpertisecentra in onze streek (bv PIBO, PC Fruit) en samen met de landbouwers en natuurverenigingen. We beschermen de historische boskernen in onze streek en verbinden deze met groene corridors gevormd met kleine landschapselementen als hagen, venen en beemden, houtkanten, bermen, perceelsrandbegroeiingen en taluds, hoogstamboomgaarden en holle wegen. We beschermen hoogstamboomgaarden die zo karakteristiek zijn voor onze streek, en botanisch waardevolle graslanden. Zij vormen bijzondere biotopen en bevatten een enorme diversiteit aan fauna en flora.

De klimaatverandering wordt ook in onze streek zichtbaar. Lange periodes van regen, vaak met heel intense regenbuien, worden afgewisseld door lange periodes van droogte. Als lokale overheid kunnen wij onze inwoners hier tegen beschermen door ervoor te zorgen dat het regenwater efficiënt wordt weggeleid van de huizen, zodat er geen wateroverlast ontstaat. Daarnaast is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het regenwater zoveel mogelijk lokaal de grond intrekt, zodat het grondwater goed wordt aangevuld om periodes van droogte te overbruggen. Bovendien zorgt een vochtige bodem voor verkoeling. In de stad zorgt groen voor verkoeling. Gras en planten zorgen voor minder weerkaatsing, meer verdamping van vocht en houden de warmte minder vast. Een boom boven gras zorgt voor nog meer verkoeling omdat de frisse schaduw wordt gecombineerd met een schouweffect. Onderaan wordt koele lucht aangezogen en boven wordt warme lucht weggeduwd.